Bionieuws is het nieuwsblad voor biologen. Iedere twee weken vindt u er biologisch nieuws, foto's, illustraties, interviews, opinies en achtergronden uit binnen- en buitenland.

De artikelen uit Bionieuws staan op deze website, behalve die uit edities van minder dan drie maanden oud. De inhoudsopgave van het meest recente nummer staat hieronder.

nieuws Het échte oerrund komt eraan ‘Terugfokken is letterlijk omgekeerde fokkerij. We kruisen en selecteren, alleen ligt het doel de andere kant op. We willen juist moderne productiekenmerken weer inruilen voor zelfredzaamheid en str... nieuws Nederlandse probiotica voor Afrika Een nieuw ontwikkelde startculture van twee bacteriën om eenvoudig een probiotische drinkyoghurt van melk te maken. Daarover publiceert een internationale onderzoeksgroep met onder meer Nederlandse o... nieuws Zestig nieuwe libellen Maar liefst zestig nieuwe libellensoorten beschrijven Naturalis-gastonderzoeker Klaas-Douwe Dijkstra en twee collega’s in libellenvakblad Odonatologica van 1 december, dat eenmalig vrij raadp... nieuws Vooraanstaand leider is snelle vogel Welke vogel voorop vliegt bij een zwerm duiven heeft niets te maken met sociale dominantie, maar is simpelweg een kwestie van snelheid. Dat schrijven Britse, Hongaarse en Amerikaanse onderzoekers 7 de... nieuws Springmier blijkt zorgvuldig te landen De springende mier Odontomachus rixosus blijkt niet alleen te springen dankzij zijn dichtslaande kaken, maar gebruikt hierbij ook zijn poten. Van alle 326 miergenera springen er maar zes, via k... nieuws Poliep gaat door na verlies zenuwstelsel Een zoetwaterpoliep laat zijn epidermiscellen deels de functie van zijn zenuwstelsel overnemen als dat uitvalt. Dat doet hij door deze cellen genetisch te reprogrammeren, blijkt uit experimenteel onde... nieuws Migratie vereist complexe vogel Koekoeken beschikken over veel complexere navigatievaardigheden dan tot nog toe werd aangenomen. Dat concluderen Deense, Duitse en Spaanse onderzoekers na translocatie-experimenten, waarbij ze koekoek... opmerkelijk Vlo legt het af in muf hol Het leven is geen pretje voor vachtparasieten als hun gastheren graag veel tijd doorbrengen in muffe, slecht geventileerde holen. De hoge CO2-concentratie daar doet de activiteit van vlooien kelderen,... nieuws Vet maal voor de bruinvissen Bruinvissen hebben vette en grote vis nodig om te overleven. Dat concludeert Imares-onderzoeker Mardik Leopold, die 20 november op het onderwerp promoveerde aan Wageningen Universiteit. Bruinvissen zi... nieuws Menselijk brein is seksemozaïek Een internationale groep onderzoekers heeft geen bewijzen kunnen vinden voor seksuele dimorfie in de hersenen van mensen (PNAS, 23 november). De wetenschappers verzamelden vier gegevenssets me... nieuws Fermentatiemysterie opgelost Voor snelgroeiende cellen is anaerobe fermentatie wel degelijk een efficiëntere vorm van energieproductie dan aerobe respiratie. Dat komt doordat er veel lagere investeringen in celmachinerie voor no... nieuws Sterke kaak met een klein bekkie Competitie met andere vissen was een belangrijke oorzaak van het uitsterven van veel cichlidesoorten in het Victoriameer. Dat schrijven Amerikaanse en Zwitserse onderzoekers 27 november in Science<... nieuws Migratie nodig voor genuitwisseling Migratie tussen bacteriegemeenschappen verklaart de snelheid waarmee eigenschappen zich over die populaties kunnen verspreiden. Dat schrijven Zwitserse en Britse onderzoekers op 23 november in Natu... nieuws Geld voor behoud grutto Van de 30 miljoen euro Europese subsidie voor de Nederlandse zuivelsector en varkenshouderij gaat een deel naar weidevogelbeheer. Dat schreef staatssecretaris Martijn van Dam op 30 november in een bri... nieuws Interne klok afhankelijk activiteit Het metabolisme in de cel is de voornaamste aansturing van de circadiane klok, en niet externe factoren als donker en licht. Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers 22 december in Cell Reports o... nieuws Zonder voedselvoorraad geen parasiet De Toxoplasmose-parasiet kaapt de cel van zijn gastheer en legt hierin een voedselvoorraad aan, zodat hij langdurig winterslapend in de cel kan voortleven. Door in te grijpen op het proces van ... nieuws Vampieren helpen vrienden in nood Vampieren zijn bereid hun bloedmaal te delen met soortgenoten. Deze vleermuizen voeden niet alleen hongerige familieleden, maar ook niet-verwanten. Die gulheid wordt beloond: hoe meer anderen een dier... nieuws Groen onderwijs verdeeld over OCW Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) zal voorlopig niet de bekostiging van het groene onderwijs overnemen van Economische Zaken (EZ). De Tweede Kamer verwierp dinsdag 8 december d... nieuws Soortgenoten Christine Moene, ERC Starting Grants & Jong Talent onderwijs Grensoverschrijdend, mislukt avontuurtje Veldstations bloeiden op of stierven een zachte dood. Een rondgang langs de historie en hoogtepunten van Nederlandse biologische stations en hun markante bewoners. Deze keer: Veldstation Cadier en K... recensie Voor de hand liggend kenmerk van de mens Een aap die kan blozen recensie Portretten van dieren en mannen In de ban van het beest – Nederlandse dieren door de ogen van hun kenners

recensie Kinderboek over schepping en meteorieten Het geheime logboek van topnerd Tycho recensie Succesverhaal van 50 jaar Drentsche Aa Landschapsbiografie van de Drentsche Aa recensie Vogels onder de kerstboom Vogelscheurkalender 2016 recensie Lekker wegkruipen in de nieuwe Dekkers De thigmofiel. Het verlangen naar geborgenheid recensie Virchow en Mendel zijn pas echte helden Verlichting of Darwinisme? Essays over wetenschapsgeschiedenis recensie De biologische erfenis van Aristoteles De lagune onderwijs Cocaïneherinnering bij muizen optogenetisch stimuleren Het allereerste Landelijk Congres Biologie Studenten vond op 4 december plaats in Burgers’ Zoo. De Nijmeegse masterstudent Chris Pelzer won de posterprijs, de gloednieuwe prijzen genaamd de Darwins ... onderwijs Amsterdamse steekmug broedt ook bovengronds Het allereerste Landelijk Congres Biologie Studenten vond op 4 december plaats in Burgers’ Zoo. De Nijmeegse masterstudent Chris Pelzer won de posterprijs, de gloednieuwe prijzen genaamd de Darwins ... onderwijs Plantenecologie begint bij de voordeur Plantenecologie dichter bij huis en een interactieve website vol Nederlandse flora kunnen het enthousiasme van leerlingen voor plantenkennis weer aanwakkeren, menen Joop Schaminée en Maurice Martens. onderwijs Lesidee: Facebookpagina met handige links Biologiedocent Cynthia Levering van het Jac P. Thijsse College in Castricum zocht voor haar leerlingen en makkelijke manier om links van leerstofondersteunende filmpjes van SchoolTV en YouTu... onderwijs Lesidee: Snoep uit de zak van Sinterklaas Kruidnoten, taaitaai en schuimpjes. Eén ding is zeker: ze zitten boordevol koolhydraten. Maar wat zit er nog meer in? Tijdens deze opdracht bestuderen leerlingen wat er nou aan voedingstoffen en calo... onderwijs QER: Het eeuwige kerstontbijt Vraag: Hoe blijft een kerststol zo lang goed? achtergrond Rendier staat liever in de kou Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de koudste streken op aarde. Typische poolsoorten als ijsbeer en poolvos krijgen het moeilijk. Maar hoe zit het met het talrijkste landzoogdier van de Arct... stelling De zeearend als publicitaire melkkoe In nummer 18 van Bionieuws fulmineert Staatsbosbeheerboswachter Thomas van der Es tegen de natuurfotografen die god nog verbodsbord respecteren op jacht naar de ultieme zeearendplaat. Wie bekijkt hoe ... column Pleuni Pennings zou willen dat ze het allemaal wist en kon Ik geef dit semester een cursus bio-informatica en op sommige dagen is dat superleuk. We hebben vijftig studenten en de meesten zijn erg enthousiast. Bridget, bijvoorbeeld, vertelde me laatst dat er e... recensie De grutto: Nationale Vogel en koning van de weide Een door VARA’s Vroege Vogels georganiseerde verkiezing waaraan ruim 41 duizend mensen hebben deelgenomen, leverde op dat de grutto onze nationale vogel is geworden. Misschien moet dat wel me... brieven Uitvinder met een veldliefde In Memoriam: Flip Stoutjesdijk 1925 – 2015 opmerkelijk Afschrikwekkend bloemengeurtje DEET of toch het geurtje Bombshell van lingeriegigant Victoria’s Secret? Amerikaanse entomologen breken in Journal of Insect Science (6 oktober) een lans voor Bombshell, althans als het doel ... opmerkelijk Vette vader Niet alleen het dieet van moeders drukt een stempel op het ongeboren kroost, ook vaders eetgedrag is later terug te zien in de nieuwe spruit. Het sperma van obese vaders blijkt namelijk andere genetis... opmerkelijk Finnig Wie een kerstcruise tussen Helsinki en Stockholm maakt, vermoedde het al. Maar nu bevestigt onderzoek uit de Finse hoofdstad het ook: ruim 2 procent van de Finnen heeft een mutatie die ze vatbaar maak... nomen est omen Slaperig muisaapje van het zuiden Muscardinus avellanarius nieuws Bacterie kan in één stap nitrificeren Er zijn geen twee organismen nodig voor het nitrificatieproces, zoals altijd werd gedacht. Slechts één bacterie blijkt voldoende om ammonium om te zetten in nitraat.